อีโรย

อีโรย

          อีโรย เป็นภาชนะสำหรับบีบตัวขนมจีนหรือขนมเส้น อีโรยทำจากวัสดุหลายชนิด พัฒนารูปแบบมาเรื่อย ๆ นับตั้งแต่การใช้ดินปั้น ไม้ไผ่ กะลามะพร้าว ผ้า และโลหะ เป็นต้น

ชาวบ้านจะทำ “ขนมจีนน้ำยา” เนื่องในโอกาสสำคัญหรือการรวมคนมาก ๆ เพื่อประกอบกิจการอย่างใดอย่างหนึ่ง จะมีประชาชนจากชุมชนในละแวกนั้นมาร่วมงานเป็นจำนวนมาก การเลี้ยงผู้คนที่มารวมกันมักทำอาหารคาวหวาน ให้มีปริมาณมากพอไม่ยุ่งยากต่อการทำ การทำมีสิ่งของเอื้ออำนวยในการประกอบอาหารด้วย จึงนิยมทำขนมจีนน้ำยาเลี้ยงคนมาก ๆ บางทีทำเพื่อแจกญาติพี่น้อง และคนอยู่บ้านใกล้เรือนเคียง

          การทำตัวอีโรยที่นิยมกันมากคือ อีโรยทำด้วยแผ่นโลหะกลม ๆ เจาะรูเล็กรอบแผ่น ใช้ผ้าดิบผืนสี่เหลี่ยมจัตุรัส ขนาดกว้างยาว 30 – 50 เซนติเมตร เป็นที่ห่อแป้งบีบ แผ่นโลหะกับผาเย็บติดกันโดยใช้เอ็นหรือด้ายเย็บ เวลาทำเส้นขนมจีนจะเทแป้งลงในผืนผ้า คนหนึ่งยกอีโรยไว้ตรงกลางกระทะน้ำร้อน อีกคนหนึ่งบิดผ้ารัดแป้งเหมือนลูกตุ้มกลมๆ ใช้มือสองข้างบีบผ้า แป้งขนมจีนจะลอดออกมาตามช่องเจาะรูไว้ เมื่อขนมจีนสุกจะลอยตัวขึ้นมาที่ผิวน้ำเดือดพล่าน ใช้ตะแกรงตักขึ้นมาใส่น้ำเย็นล้างแล้วจับเป็นหัววางเรียงไว้ในตะกร้าหรือกระจาดให้เป็นระเบียบ ชาวบ้านเรียกว่า “การทำหัวขนมจีน” หรือ “การจับหัวขนมจีน”