ครก

ชื่อวัตถุ ครก
ลักษณะ ตัวครกทำจากหิน มีรูปร่างแตกต่างกันไปตามประโยชน์ใช้สอยและวัสดุ แต่จะต้องมีหลุมตรงกลางครกเพื่อใส่สิ่งของที่จะตำหรือโขลก สำหรับอุปกรณ์ที่ใช้คู่กับ ครก คือ สาก หรือเรียกว่า สากกะเบือ คำว่า สากกะเบือ เป็นคำที่เพี้ยนมาจาก สากข้าวเบือ ข้าวเบือ หมายถึง ข้าวสารที่ตำกับของอื่นประสมกับน้ำแกงเพื่อให้น้ำแกงข้น
ประโยชน์การใช้สอย ใช้ตำเครื่องแกงต่างๆ ให้ละเอียด เช่น พริก หอม กระเทียม ข่า ตะไคร้ ฯลฯ เพื่อให้เครื่องแกงแต่ละชนิดผสมกันได้ดียิ่งขึ้น สะดวกแก่การรับประทาน เครื่องแกงที่ผสมกันจากการโขลก ในครกนี้ว่ากันว่ามีรสอร่อยดีกว่าการบดด้วยเครื่องไฟฟ้า ครกเป็นเครื่องบดประจำครัวไทยที่สำคัญอีกชิ้นหนึ่งที่จะขาดเสียมิได้ทำด้วยหินแข็งมี ลักษณะเป็นแอ่งลึก รูปครึ่งวงกลมมีขอบ และก้นหนา เพื่อมิให้แตกง่าย อีกแบบหนึ่งทำด้วยดินเผามีรูปร่าง แตกต่างกันกับครกที่ทำด้วยหิน คือมีทรงสูงกว่าครกทั้งสองแบบจะต้องมีสากสำหรับตำ เวลาใช้จะต้องใช้สากตำลงไปให้แรงๆ จนเกิดการเสียดสีกันจนสิ่งที่ตำนั้นละเอียดได้ ครกหินต้องใช้สากหิน ครกดินเผาจะใช้สากไม้ ไม้ที่ทำสากจะต้องใช้ไม้เนื้อเหนียวและหนัก เช่น ไม้เต็ง ไม้แดง ไม้ต้นตาล สากมีลักษณะปลายใหญ่มนด้ามเล็กเหมาะแก่การจับถือ